از نو شگفت نرگس چشم انتظاری ام گل کرد خار خار شب بی قراری ام ، تا شد هزار پاره دل از یک نگاه تو دیدم هزار چشم در آیینه کاری ام ، گر من به شوق دیدنت از خویش می روم از خویش می روم که تو با خود بیاری ام ، بود و نبود من همه از دست رفته است باری مگر تو دست برآری به یاری ام ، کاری به کار غیر ندارم که عاقبت مرهم نهاد نام تو بر زخم کاری ام ، تا ساحل قرار تو چون موج بی قرار با رود رو به سوی تو دارم که جاری ام ، با ناخنم به سنگ نوشتم : بیا بیا زان بیشتر که پاک شود یادگاری ام .

سوال¬ – در مورد صبر بر معصیت توضیحاتی بفرمایید .

پاسخ – در روایت صبر به قسم است : صبر بر مصیبت ، صبر بر طاعت و صبر بر معصیت . صبر بر طاعت یعنی انجام عبادت و واجبات و صبر بر طاعت یعنی ترک گناه و ایستادگی در برابر گناه و وسوسه های شیطانی . ما آیات فراوانی داریم که اجر صبر بر معصیت دو برابر اجر صبر بر مصیبت است . صبر بر طاعت و بندگی خوب است ولی بیشترین پاداش ها برای صبر برگناهان است .

سوال – صبر بر معصیت خیلی سخت است و کار ساده ای نیست . راهنمایی بفرمایید .

پاسخ – علت اینکه پاداش صبر بر معصیت ( ایستادگی در برابر گناه ) بیشتر است بخاطر این است که ایستادگی در برابر گناه کار سختی است . بیشتر ما در انجام واجبات مشکلی نداریم یعنی نماز صبح و ... را می خوانیم و واجبات را انجام می دهیم و حتی ترک مکروهات را هم انجام می دهیم ولی کار سخت تر این است که در برابر گناه ایستادگی کنیم . عبدالملک نزد امام صادق (ع) آمد و سوال کرد که آیا اشکال ندارد که من ایستاده آب می نوشم . امام فرمود : اشکالی ندارد . بعد سوال کرد که آیا اشکال دارد که من همه ی یک لیوان آب را با یک نفس بنوشم . امام فرمود :اشکالی ندارد . بعد سوال کرد که هنگام نماز آیا اشکال دارد که دست من بیرون جامه ام نباشد . امام فرمود : مانعی ندارد . به خدا قسم من از این چیزها بر شما نگران نیستم . نگرانی ائمه در مورد صبر برگناه است . بالاتر ازعبادت ترک گناه است . در خطبه ی شعبانیه پیامبر فرمود : اگر کسی در ماه رمضان یک آیه تلاوت کند ثواب یک ختم قرآن را دارد . در پایان این حدیث امیرالمومنین می فرماید که در این ماه بهترین کار چیست ؟ پیامبر فرمود : بهترین کار ترک گناه است . درحج بیت الله حرام امام صادق (ع) فرمود : کسانی که به زیارت خانه ی خدا می روند خدا به آنها عنایتی ندارد مگر اینکه سه ویژگی در آنها نباشد : ترک گناه ، حلم و بردباری و اخلاقی که بتواند با مردم مدارا بکند. در روایت داریم : کسی که به حج مشرف می شود تا وقتی گناه نکند نور حج در او باقی می ماند . کسی که به حج مستحب می رود باید نگران باشد که نکند به مردم بدهکار باشد یا خمس مالش را نداده باشد . این کارها برای ما سخت است. مهمتر از اینها ترک گناه و ایستادگی در برابر گناه است . چرا صبر در برابر گناه سخت است ؟ زیرا ما هم دشمن بیرونی ( شیطان ) و هم دشمن درونی ( نفس ) داریم . در قرآن ده آیه است که می فرماید : شیطان را دشمن بپندارید و دشمنی شیطان آشکار است . حضرت علی (ع) در خطبه ی 192 نهج البلاغه می فرماید: از شیطان این دشمن خدا برحذر باشید . شیطان بیماری واگیرداری دارد و می خواهد این بیماری را به شما منتقل کند. شیطان می خواهد احساسات شما را تحریک کند و شما را به سمت گناه ببرد . او دشمنی است که با سپاه سواره و پیاده می آید . شیطان شما را از نزدیک شما را نشانه کرده است . در سوره ی اعراف داریم که شیطان از چهار طرف شما را محاصره کرده است . اگر انسان بندگی و عبودیت خدا را فراموش نکند شیطان اختیار را از انسان سلب نمی کند . اینکه شیطان از چهارطرف می آید . امام صادق (ع) می فرماید : وقتی شیطان از روبرو می آید می گوید که آخرت خیلی مهم نیست . وقتی شیطان از پشت سر می آید انسان را تشویق به جمع کردن مال و بخل می کند . وقتی شیطان از راست می آید شبه افکنی می کند و اعتقادات انسان را متزلزل می کند . وقتی شیطان از چپ می آید انسان را ترغیب به گناهان شهوت انگیز می کند. ولی شیطان از بالا نمی آید زیرا بالا مسیر رحمت الهی است و انسان از آن طریق می تواند با خدا ارتباط برقرار بکند . امام باقر (ع ) می فرماید : از سخت ترین کارها این است انسان همیشه به یاد خدا باشد . وقتی گناه پیش می آید انسان به یاد خدا باشد و این یاد خدا سدی بین او و گناه ایجاد می کند . (سوره ی اعراف) در برابر شیطان اگرانسان به یاد خدا باشد چشمهایش باز می شود . پس صبر بر معصیت کار سختی است ولی انسان امکان ایستادن در مقابل این سختی را دارد . مثلا برای جوانی امکان ازدواج پیش نیامده است و ما به او می گوییم که صبر بر گناه بکند . ما می دانیم که این کار سختی است . حضرت یوسف می فرماید که من خودم را تبرئه نمی کنم . ما در مقابل نفس اماره ، نفس لوامه و نفس مطمئنه داریم و باید آنها را تقویت کنیم . در کتاب جواهرالکلام داریم که به مرحوم مقدس اردبیلی گفتند که اگر یک گناهی مثل ارتباط نامشروع با یک زن برای شما پیش بیاید شما چه می کنید ؟ ایشان می فرماید : اگر در چنین آزمایشی در قرار بگیرم به خدا پناه می برم .
بعضی ها می گویند: شما پاداش صبر بر مصیبتها را در برابر پاداش شهید قرار داده اید و با اینکار اجر شهید را پایین آورده اید . خیر این طور نیست . مجاهد چندس ال در جهاد اصغر است . ولی انسان هشتاد سال در جهاد اکبر است . داستان برسیسای عابد در سوره حشر آیه 16 است . در تفسیر داریم که عابدی در بنی اسرائیل بود که هفتاد سال سابقه ی عبادت داشت . ولی در صومعه ای یک خانمی آمد و ... این عابد نباید این خانم را می پذیرفت و فکر می کرد که می تواند در مقابل او مقاومت کند. در روایت داریم : در جایی که یک زن و مرد نامحرم قرار بگیرند نفر سوم شیطان است . چرا بعضی ها به خودشان گارانتی می دهند که گناه نمی کنند ؟ اسلام می خواهد جلوی زمینه را بگیرد تا ما به گرفتاری ها نرسیم . انگیزه ی بسیاری از مفاسد بخاطر این انگیزه هاست . برسیسای عابد دچار گناه شد و شیطان او را وسوسه کرد تا آن زن را از بین ببرد تا آبرویش نرود. گناهان به دنبال همدیگر می آید . وقتی برسیسای عابد را به بالای دار بردند ، شیطان گفت که همه ی اینها نقشه ی من بود . اگر بر من سجده کنی همه ی کارها را درست می کنم . در قرآن داریم که وای بر روزی که انسان از شیطان برائت کند . انسان باید هر لحظه به یاد خدا باشد. و نفس لوامه و مطمئنه را بکار بیندازد . هنر این است که انسان در موقعیت گناه قرار بگیرد ولی آنرا انجام ندهد. هنر پاکدامنی از قرار گرفتن انسان در برابر گناه بدست می آید . در روایت داریم : اگر کسی گرفتار گناه ارتباط نامشروع و شرب خمر شد، از ایمان خارج می شود همانطور که پیراهن از تن انسان جدا می شود ایمان هم از انسان جدا می شود . هر کاری از کم شروع می شود و بعد زیاد می شود . افراد سیگاری با یک سیگار در روز شروع کرده اند ولی الان یک پاکت سیگار می کشند و می گویند که نمی توانند آنرا ترک کنند. در مورد گناه هم همین طور است . پیامبر می فرماید : من بعد از خودم نگران گناهان شهوات جنسی هستم . پس این کار سخت است . با تمام سختی کار ، نباید ناامید شد .

سوال – آیات پایانی سوره ی شوری و ابتدایی سوره ی زخرف را توضیح بفرمایید .

پاسخ – در آیات پایانی سوره ی شوری می فرماید : ای پیامبر تو از ایمان به آیات قرآن خبر نداشتی . اگر پیامبر از قرآن خبر نداشتند پس قبل از رسالت پیامبر چه آیینی داشتند ؟ امیرالمومنین می فرماید: خدا از دوران کودکی فرشته ای را مامور پیامبر کرد که به او مکارم اخلاق را یاد می داد یعنی پیامبر آیین خاصی را عمل می کردند. بعضی ها گفته اند که پیامبر قبل از اسلام به آیین مسیح یا آیین ابراهیم عمل می کردند. پیامبر آیین خاصی را با آموزش خدا داشتند . علامه مجلسی می فرماید : پیامبر قبل از رسالت ، نبوت داشتند و وحی را دریافت می کردند . رسالت ایشان از زمان بعثت آغاز شد . ما گزارشی از پیامبر نداریم که قبل از اسلام به معبد یهودیان یا معبد مسیحیان رفته باشد .

سوال – در مورد پاداش صبر بر معصیت (ایستادگی در برابر گناه) توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – با تمام سختی ها و با داشتن دشمنی مثل شیطان ، اگر انسان بتواند با یاد خدا در برابر دشمن مقاومت بکند ، دیگر پاداش ها خیلی عجیب به نظر نمی آید . پیامبر می فرماید : اولین کسی که وارد بهشت می شود جوان پاکدامن دارد یا با سختی در برابر گناه مقاومت می کند .پیامبر می فرماید : بالاترین عبادت این است که انسان بتواند در برابر ارتباط نامشروع خودش را حفظ بکند. امام صادق (ع ) می فرماید : بالاترین عبادت پاکدامنی است . در روایت داریم که فردای قیامت همه چشمها گریان است به جز سه چشم ، یکی چشمی که در راه خدا شب زنده داری کرده است ، یکی چشمی که بخاطر خدا از صحنه ی حرام فرو بسته شود و چشمی که از خوف خدا اشک می ریزد . ما نباید خودمان را در این شرایط قرار بدهیم . روایت داریم : در روز قیامت خدا همه ی خلق عالم را جمع می کند . از طرف خدا خطاب می شود : کسانی که در دنیا اهل صبر بودند کجا هستند ؟ گروهی می گویند : ما هستیم . فرشتگان به آنها می گویند: شما چه صبری کرده اید ؟ آنها می گویند : ما در برابر گناهان صبر کرده ایم . منادی از پیشگاه خدا ندا می کند که اینها راست می گویند . ندا می رسد : بفرمایید بهشت ، این مزد ایستادگی شما در برابر گناهان است . روایت داریم : صبر بر معصیت بالاترین جهاد است . روایت داریم : نگاه تیری از تیرهای مسموم شیطان است و لذت آن یک ساعت است ولی غم و غصه ی طولانی همراه آن است .