بر پیمانه دانش خود بیفزایید و نگران سرریزشدنِ آن مباشید. هر ظرفى وقتى چیزى در آن مىگذارند، گنجایش خود را از دست مىدهد؛ مگر ظرف دانش که با افزودن آن، گنجایشش بیشتر مىشود. «1»
______________________________
(1). نهجالبلاغه، حکمت 205
بایستههاى جوان شایسته، ص: 9
2. مهذّب باشید.
بایستههاى جوان شایسته، ص: 10
«در کنار تحصیل، تهذیب باشد. دلهاى شما جوانانها نورانى است. فطرت الهى در شماها زنده و درخشان است. امروز، شما خودتان را به کارهاى نیک، خُلق نیک و رفتار نیک اگر وادار کنید و عادت دهید، هویّت انسانى شما همینجور شکل مىگیرد و تا آخر عمر، این دستاورد با شما خواهد ماند؛ بهخصوص در این مقطع سنّىِ شماها که یک مقطع زرّین است، یک مقطع طلایى است. در این مقطع، خیلى کارهاى بزرگ مىشود روى شخصیت خود انجام داد.
ارتباطتان را با خدا قوى کنید. در مسائل دینى، به نقاط عقلانى و ظریف بپردازید و آنها را از استادانِ ماهرش فرابگیرید. دین عواطف هم دارد؛ لکن این عواطف، به معنویات عمیق
بایستههاى جوان شایسته، ص: 11
و به فکر عمیق تکیه دارد. این فکر را باید آموخت و با مبانى دینى آشنا شد و براساس آن، روى شخصیت خود، روى دل خود، اثر گذاشت. روى دل خودتان باید اثر بگذارید. ما باید دل خودمان را خیلى اوقات مخاطب قرار بدهیم. یکى از اهل معنا گفته بود من روزى چندهزار مرتبه فلان ذکر را بر این دلِ خفته غافل خودم خواندم. چه تعبیر خوبى است.
نماز همان ذکر و همان آب حیاتى است که انسان بهدل خود مىبخشد. نمازِ باتوجه، توجه به معنا، توجه به اینکه درمقابل خدا قرار داریم، نماز را اینطورى بخوانید. وقتى به نماز مىایستید بهیاد بیاورید که درمقابل خداوند متعال ایستادهاید و دارید با او حرف مىزنید. در سرتاسرِ نماز سعى کنید این حالت حفظ بشود. آنوقت این نماز اثر مىگذارد و دل انسان را مثل اکسیر، عوض مىکند. اکسیر ماده کمیابى است که مىگویند مِس را طلا مىکند. دل ما از مِس هم که باشد، اکسیرِ ذکر، آنرا به طلا تبدیل مىکند.
این خیلى مهم است. تهذیب شامل رفتارها هم مىشود: رفتار با پدر و مادر. پدر و
بایستههاى جوان شایسته، ص: 12
مادرهایتان را هم دوست بدارید و هم این دوستى را به آنها ابراز کنید؛ هم احترامشان کنید، هم اطاعتشان کنید. در داخل محیط خانه، اخلاق شما و رفتار شما مىتواند یک خانواده را بسازد. یک جوان گاهى در یک خانواده، پدر، مادر، برادر و خواهران را تحتتأثیر قرار مىدهد.» «1»
در تبیین این رهنمود رهبر انقلاب، به دو نکته توجه کنید:
2- به آسیبها و کمینهاى انحراف بنگرید.
دوران جوانى را باید از آفات و بلاها محافظت کرد و این مقطع از زندگى را در سایه سپرِ معنوى، به سلامت نگاه داشت. گناه و پیروى از هواى نفس، بزرگترین آسیب و مُهلکترین بلا و آفت است. درواقع، پیروى از خواهشهاى نفسانى، نقش مؤثرى در گریز از معنویت و گرایش به باطل دارد. بدانحدکه یک جوانِ هواپرست، از درک حقیقت عاجز خواهد ماند.
______________________________
(1). سخنان رهبر انقلاب، در دیدار با اعضاى انجمناسلامى دانشآموزان، 19/ 2/ 86
بایستههاى جوان شایسته، ص: 13
حقیقت سرایى است آراسته |
هوا و هوس، گَردِ برخاسته |
نبینى که هرجا که برخاست گَرد |
نبیند نظر، گرچه بیناست مرد |
پیامبر (ص) فرمودند: «دشمنترینِ دشمنان تو، نفْس توست؛ همانکه بین دو پهلویت جا دارد.» «1» همایشان، با هدف زشتانگاشتنِ گناه، به تمثیل آن پرداختند: «در شگفتم از کسى که از بیمِ درد، از غذا پرهیز مىکند؛ چگونه از ترسِ آتش، از گناهان پرهیز نمىکند.» «2» آنحضرت همواره جوانان را به نفىِ نافرمانى خدا (ص) فراخوانده و ایستادگى را در برابر معصیت، جهاد دانسته است. «3»
ترک شهوتها و لذتها سخاست هرکه در شهوت فروشد، برنخاست
این سخا شاخى است از سَروِ بهشت واىِ او کز کف چنین شاخى بهِشت
عروه الوثقى است این تَرک هوى برکشد این شاخ، جان را بر سما
روزى محمد مصطفى (ص) به یاران خود فرمودند: «آیا شما را از درد و درمانتان آگاه نکنم؟»
______________________________
(1). ابنابىالئالى، ج 4، ص 118.
(2). بحارالانوار، ج 69، ص 287.
(3). نورى، مستدرکالوسائل، ج 11، ص 287
بایستههاى جوان شایسته، ص: 14