بحث در مورد پر نمودن بهینه اوقات فراغت نوجوانان و جوانان از آن حیث مهم است که این اوقات هم چون شمشیرى دولبه است؛ لبهاى از آن مىتواند رشد دهنده و اصلاح گر باشد و لبهاى دیگر زایلکننده نیروى جوانى و حتى بیهودگى و فسادانگیز.
به همین علت، مىتوان ادعا نمود نحوه گذراندن اوقات فراغت، چه از جنبههاى مثبت و سازنده و چه از جنبههاى مخرّب و فسادانگیز، در حدى است که سایر جنبههاى زندگى هر فرد را به طور چشم گیرى تحتالشعاع قرار مىدهد.
بنابراین، فعالیتهاى مربوط به اوقات فراغت بسته به سازنده یا نامطلوب بودن آن، در رشد و شکوفایى و یا بعکس در تخریب و انحطاط شخصیت نوجوانان و جوانان م?ثر است.
بنابراین، بهرهگیرى از ساعات و ایام فراغت، عامل مهمى در پیشگیرى از تأثیرات نامطلوب «فشار زمان» هم چون اضطراب و هیجانزدگى است و نقش به سزایى در تأمین بهداشت روانى و تبلور اندیشههاى آزاد خواهد داشت.
به دلیل همین اهمیت، متفکران بسیارى درباره آن اظهارنظر کردهاند.
براى نمونه، فرانسیس دوکه مىگوید: به من بگویید اوقات فراغت خود را چگونه مىگذرانید تا بگویم که هستید و فرزندانتان را چگونه تربیت مىکنید.
جان فوراستیه مىگوید: فراغت هدیهاى است که به ما عطا کردهاند، اما شیوه استفاده از آن را نمىدانیم.
تاگور مىنویسد : تمدنهاى انسانى سرمایههاى جاویدانى هستند که از کاشت، داشت و برداشتهاى صحیح اوقات فراغت متجلّى گشتهاند.
از سوى دیگر، تحقیقات متعدد نشان داده است که رواج انواع تفریحات انحرافى در بسیارى از کشورهاى غربى و در برخى از کشورهاى در حال توسعه، ناشى از نداشتن امکانات مناسب تفریحى است.
طبیعى است جوان کنجکاو و پرانرژى اگر از تفریحات سالم برخوردار نبوده و این امکان را نداشته باشد که با ثمربخش ساختن وقت آزاد خود روحیه کنجکاو و خلّاق خویش را ارضا نماید، امکان این که به سوى فعالیتها و تفریحات ناسالم کشیده شود، زیاد است.
در همین زمینه، تحقیقى که در سال 1376 در شهرستان محلّات انجام گرفت نشان داد 5/65 درصد از نوجوانان و جوانان بزهکارى که در آن شهرستان مورد تحقیق قرار گرفتهاند، فقدان وسایل تفریحات سالم را به مقدار «زیاد» و «تا حدودى» از عوامل م?ثر در بزهکارى خود عنوان نمودهاند.
البته نبودن وسایل تفریحات سالم، به هیچ وجه دلیل منحصر به فرد انحرافات اجتماعى نیست، ولى غالبآ یکى از موجبات آن محسوب مىشود.
به هر روى، ضرورت توجه به این موضوع که گذران مناسب و متنوع اوقات فراغت نوجوانان و جوانان مىتواند متضمن کمک به رشد و شکوفایى استعدادهاى آنان در کاهش افسردگىها و انحرافات اجتماعى باشد، امر غیرقابل انکارى است و این حقیقت را نمىتوان نادیده گرفت که یکى از جنبههاى مهم حیات بشر که بخش قابل توجهى از زندگى او را به خود اختصاص مىدهد، اوقات فراغت است.
هم چنین جوان بودن جمعیت کشور ما، که یکى از ویژگىهاى اصلى آن محسوب مىشود، ضرورت توجه به اوقات فراغت آنان را که آیندهسازان این کشور اسلامى خواهند شد، به خوبى ملموس و مشهود ساخته است؛ چراکه جوانان به طور طبیعى مایلند در ساعات فراغت از تفریحات لذتبخش و نشاطآور استفاده کنند و بدین وسیله موجبات مسرّت و آرامش خود شوند و این در حالى است که عدم توجه به مسئله اوقات فراغت نوجوانان و جوانان موجب خواهد شد تا مروّجان فرهنگ غرب با برنامهریزىهاى شوم، حسابشده و منحرفکننده خود و با در اختیار داشتن پیشرفتهترین فناورىها باعث رواج فساد و ابتذال میان نوجوانان و جوانان شده و اهداف خود را تحقق بخشند.
«جامعه سالم جامعهاى است که اعضاى آن بتوانند ضمن رفع نیازهاى زندگى از طریق اشتغال متعارف، از سرگرمىهاى سالم، روابط انسانى مطلوب و شعف عاطفى که از صرف صحیح اوقات فراغت خویش حاصل مىکنند چنان مسرور شوند که براى لذتى زودگذر، راه انحراف در پیش نگیرند.»
با عنایت به موارد فوق، اگر مسئولان جامعه و خانوادهها هدایت و راهنمایى نوجوانان و جوانان را در خصوص اوقات فراغتشان بر عهده نگیرند، احساسات جوانى آنان و یا مروّجان بىرحم فرهنگ منحط غرب راهنماى این نسل ارزشمند و آیندهساز خواهد شد و نه تنها نوجوانان و جوانان نخواهند توانست از اوقات فراغت خود بهره بگیرند، بلکه اوقات فراغت آنان با ابتذال پر خواهد شد.
بنابراین،
بجاست به منظور تحقق اهداف مقدس نظام اسلامىمان، با سرمایهگذارى، برنامهریزى و سیاستگذارى مناسب عنایت بیش ترى به اوقات فراغت نوجوانان و جوانان شود.
ویکتور پوشه، از مشاهیر جهان طب، به دولت خود پیشنهاد مىکند در دبیرستانها به جاى تدریس زبانهاى یونانى و لاتین، از ورزش استفاده شود تا به وصیت فرنسیس بیکن که مىگفت: ورزش کنید تا تندرست و سالم باشید